۱- Ebro Lligation a and power cy.L.t.d

۲- Catalonian and cy l.t.d

۳- Intemational Utilities Finance. L.t.d

که سهام تقریباً کلی و تابعیت کانادایی داشتند چند شرکت نیز به اسامی:

۱- Societe international d Enqngie Hydro Electroque (sidro)

۲- Societe de transports et dEntereprises Industrielles (sofina)

در اسپانیا تشکیل وتابعیت آن کشور را تحصیل نمودند.

چند سال پس از جنگ جهانی اول بخش عظیمی از سهام گره بارسلونا تراکشن به اتباع بلژیکی اعم از حقوقی و یا حقیقی (سوفینا و سیدرو) منتقل شد. شرکت هرچند تابعیت کانادایی داشت، اما در عمل توسط اتباع بلژیک کنترل واقعی می شد. پس از جنگ جهانی دوم مقامات اداری اسپانیا به اقدامات مالی چندی (نظیر مصادره اموال شرکت) دست زدند که منجر به ورود خسارت به شرکت گردید و در سال ۱۹۴۸ شرکت ورشکسته اعلان شد.

دولت بلژیک در سال ۱۹۵۸ برای جبران خساراتی که در اثر عملیات مقامات قضایی و اداری اسپانیا به کمپانی بارسلونا تراکشن وارد شده بود، عرضحالی مبنی بر تخلف آشکار از موازین حقوق داخلی و سوء استفاده از اختیارات و رفتار تبعیض آمیز مقامات اسپانیایی به دیوان بین‌المللی دادگستری تقدیم نمود، اما پس از مدت کوتاه به دلیل آنکه مذاکرات بین سهام‌داران شرکت و دولت اسپانیا برای حل اختلافات آغاز گردید، بلژیک دعوی خود را از دیوان مسترد نمود. پس از مدتی بدین دلیل که مذاکرات به نتیجه مطلوب نرسید دولت بلژیک مجدداً در مورخه ۱۹ ژوئن ۱۹۶۳ عرضحالی به دیوان تسلیم نمود که به بیان تفصیلی اقداماتی که منجر به بروز و حدوث خسارت به بارسلونا تراکشن و در نتیجه سهام‌داران بلژیکی شده بود از جمله اینکه دولت اسپانیا با سلسله ای از تصمیمات و اقداماتی گوناگون که خلاف موازین حقوق بین الملل بود، عملاً در کار شرکت اخلال کرده و مانع مراجعه شرکت برای احقاق حقوق تفویت شده خود به دادگاه های اسپانیا شده بود (استنکاف از احقاق حق)، ضمن اینکه کمپانی مذبور به کلیه موجبات احقاق حق در حقوق داخلی اسپانیا قبلاً متوسل شده بود، اما حقوق تفویت شده این شرکت اعاده نکرده بود. همچنین اموال بارسلونا تراکشن را به صورت غیر قانونی به یک شرکت اسپانیایی فروخته است و جهت اثبات حق دیپلماتیک خود عنوان نمود که چون بین سال‌های ۱۹۴۸ تا ۱۹۶۲ سه چهارم سهام سیدرو و سوفینا متعلق به اشخاص حقوقی یا حقیقی بلژیکی است و از آنجایی که یک معیار تابعیت، واقعی و مؤثر بودن آن است. ‌بنابرین‏ صرفاً داشتن سهام و سرمایه را ملاکی جهت واقعی و مؤثر بودن قلمداد می کرد و با تلقی شرکت مذبور به عنوان یک مؤسسه اقتصادی بلژیکی، خساراتی را که به شرکت مذبور وارد شده بود، در حکم توجه خسارت مستقیم و جبران نشده اتباع بلژیک می‌دانست.

دولت اسپانیا ضمن ایراد به ماهیت دعوی و اقامه دلیل از جمله اینکه اقدامات و عملیات مقامات قضایی و اداری اسپانیا مخالف حقوق بین الملل نبوده و اینکه بارسلونا تراکشن مراحل شش گانه دادگاه های بازرگانی اسپانیا را جهت اثبات دعوی خود طی نکرده و… در لایحه دفاعیه خود عنوان نموده بود که بارسلونا تراکشن یک شرکت کانادایی است و تنها دولتی که می‌تواند به عنوان حمایت دیپلماتیک دخالت نماید دولت متبوع شرکت، یعنی کانادا است. هرچند اکثریت سهام‌داران این شرکت از اتباع بلژیکی می‌باشند، اما دولت بلژیک صلاحیت اقامه دعوی به طرفیت اسپانیا را ندارد و دیوان می بایست رأی به عدم صلاحیت بلژیک و رد دعوی آن نماید. لازم به ذکر است که دولت کانادا بنا به ملاحظات سیاسی و اینکه اکثریت سهام‌داران شرکت مزیور بلژیکی بودند و این شرکت به ظاهر کانادایی بود، حمایت مؤثری اعمال ننمود. دولت بلژیک به استناد تابعیت مؤثر، با ادعای حمایت دیپلماتیک از شرکت مذبور، اقدام به طرح شکایت به طرفیت دولت اسپانیا در دیوان دادگستری لامه نمود.

در تاریخ ۱۵ مارس ۱۹۶۳ دولت اسپانیا لایحه جوابیه خود را که متضمن چند ایراد مقدماتی از جمله عدم صلاحیت دولت بلژیک جهت حمایت از سهام‌داران شرکت کانادایی بارسلونا تراکشن و عدم طی مقدماتی محاکم محلی توسط سهام‌داران بلژیکی و… را تسلیم دیوان نمود.

Baraclona Traction. L.c.j reports 1970. ↑

1. 1. – W.K.Geck. op. cit. P. 108-109. ↑

1. 1. – شارل روسو : حقوق بین‌المللی عمومی ، ترجمه محمد علی حکمت ، انتشارات دانشگاه تهران ، ۱۳۷۴ ، ص ۱۹۵ ، همچنین صفار محمد جواد ، ماخذ پیشین ، صص ۱۱۴-۱۱۳ ↑

1. 1. – حکمت محمد علی ، ماخذ پیشین ، ص ۱۹۵ ↑

1. 1. -قبوضی ، رضا ، مسئولیت بین‌المللی و نظریه حمایت سیاسی ، ۲۵۳۶ ، ص ۸۷ ، همچنین صفار محمد جواد ، ماخذ پیشین ، صص ۹۹-۹۸ ↑

1. 1. – Sharholder ↑

1. 1. -Barcelona Traction .supra n 65 ↑

1. 1. -Canvaro . in 6 A.J.I.L. 7+6 ↑

1. 1. -Barcelona Traction .supra n 65 ↑

1. 1. – Also .Claim .Chile v. the USA .A. J. I . L ( 1911)p.1085 ↑

1. 1. -Shlvador.C.C.Elsalvador V.the USA این قضیه در فیوضی رضا ، مسئولیت بین‌المللی و نظریه حمایت سیاسی ، ۲۵۳۶ ص۹۰ ذکر شده است . ↑

1. 1. – حکمت ، محمد علی ، ماخذ پیشین ، ص ۱۹۶ ↑

1. 1. – رک . همان ، ص ۱۹۶ ↑

1. 1. – Barcelona Traction –supra n 65 ↑

1. 1. – Barcelona Traction –supra n 65 ↑