NDAt: بخش غیر اختیاری اقلام تعهدی در سال t

At-1: کل دارایی های در سال t-1

ΔREVt: درآمد سال t منهای درآمد سال t-1.

ΔRECt: حسابهای دریافتنی سال t منهای حسابهای دریافتنی سال t-1

PPEt: اموال، ماشین آلات و تجهیزات (دارایی های ثابت پس از کسر استهلاک انباشته) در پایان سالt

et :جزء ناشناخته

۳α ۲, α ۱, α: پا رامترهای خاص شرکت می‌باشند که با بهره گرفتن از مدل زیر به دست می‌آیند:

رابطه شماره (۳-۷)

: TAt اقلام تعهدی در سال t.

At-1: کل دارایی ها در پایان سال t-1.

ΔREVt: درآمد سال t منهای درآمد سال t-1.

PPEt: اموال، ماشین آلات و تجهیزات (دارایی های ثابت پس از کسر استهلاک انباشته) در پایان سال t.

et : جزء ناشناخته

که در این مدل ۳α ۲, α ۱, α به برآوردهای OLS از ۳α ۲, α ۱, α اشاره دارد.

متغیرهای وابسته:

عدم تقارن اطلاعاتی (ABS):

برای سنجش‌عدم تقارن ‌اطلاعاتی بین سرمایه گذاران و مدیران، مدلی را که ونکاتشوچیانگ (۱۹۸۶) برای تعیین دامنه قیمت پیشنهادی خریدوفروش سهام طراحی کرده‌اند به کار برده ایم. از این مدل در تحقیقات متعددی استفاده شده است. در ایران نیز قائمی و ‌وطن‌پرست (۱۳۸۴) و احمدپور و رساییان (۱۳۸۵) برای اندازه گیری عدم تقارن اطلاعاتی از این مدل بهره گرفته اند.

مدل یاد شده به شکل ذیل است:

رابطه شماره (۳-۸)

ABS

که در آن:

: ABSit دامنه تفاوت قیمت پیشنهادی خریدوفروش سهام

: AP میانگین سالانه قیمت پیشنهادی فروش سهام شرکت

: BPمیانگین سالانه قیمت پیشنهادی خرید سهام شرکت

متغیرهای کنترل:

در این پژوهش متغیرهای کنترل به شرح زیر مورد بررسی قرار گرفته‌اند:

: Ln (Size) t لگاریتم ارزش بازار سهام شرکت ها. (بارتلی و پیر، ۲۰۰۵،ص ۱۴)^[۴۰].

: Ln (BM) t لگاریتم ارزش دفتری به ارزش بازار سهام شرکت ها. (نوو،۱۳۷۶، ص۳۶)^[۴۱].

رابطه شماره (۳-۹)

(ارزش بازار سهام/ ارزش دفتری سهام) Ln (BM) t = LN

: Leveraget نسبت بدهی‌های بلندمدت به کل داراییها.(همان ماخذ)

رابطه شماره (۳-۱۰)

کل داراییها / بدهی‌های بلندمدت Leveraget =

متغیرهای تعدیل گر:

چرخه عمر شرکت:

همه موجودات زنده، ازجمله نباتات، جانوران، و انسان‌ها همگی از منحنی عمر یا چرخه عمر پیروی می‌کنند. این گونه موجودات متولد می‌شوند، رشد می‌کنند، به پیری می‌رسند و در نهایت می‌میرند. در اقتصاد و مدیریت از همین تعریف استفاده شده و عمر سازمان‌ها را به مراحل مختلف تقسیم می‌نمایند. مفهوم چرخه حیات استعاره ای زیستی ‌در مورد سازمان‌هاست بر اساس این مفهوم همه سازمان‌ها روزی ایجاد می‌شوند، رشد می‌کنند، بالغ شده و زمانی هم به پایان حیات خود می‌رسند. به منظور تقسیم بندی شرکت‌ها به مراحل مختلف چرخه عمر ازمتغیرهای تعدیل گر زیر استفاده می‌شود:

SGit= [1-(SALEit ∕SALEit-1)]*100

DPRit= (DPSit ∕EPSit)*100

۱۰۰*(ارزش بازار شرکت/اضافات (کاهش) دارایی‌های ثابت طی دوره) =CEit

تفاوت سال t و سال تأسيس شرکتAGE =

درآمد فروش= SALE

سود تقسیمی هر سهم=DPS

سود هرسهم= EPS

آنتونی و رامش (۱۹۹۲) در پژوهش خود به منظور تفکیک شرکت‌ها به مراحل چرخه ی عمر از چهار متغیر: رشد فروش، مخارج سرمایه ای، نسبت سود تقسیمی و سن شرکت استفاده نمودند.

در این پژوهش تفکیک شرکت‌ها به مراحل رشد، بلوغ و افول با بهره گرفتن از چهار متغیر مذکور و طبق روش شناسی پارک و چن (۲۰۰۶) به صورت زیراست:

1. 1. نخست مقدار هر یک از متغیرهای رشد فروش، مخارج سرمایه ای، نسبت سود تقسیمی و عمر شرکت برای هر سال- شرکت محاسبه می شود.

1. سال- شرکت‌ها بر اساس هر یک از چهار متغیر مذکور و با بهره گرفتن از پنجک های آماری در هر صنعت به پنج طبقه تقسیم می شو ند که با توجه به قرار گرفتن در پنجک (طبقه) مورد نظر، طبق جدول زیر نمره ای بین ۱ تا ۵ می گیرند.

جدول ۳-۲

سود تقسیمی (DPR)

مخارج سرمایه ای (CE)

رشد فروش (SG)

پنجک ها

۵

۱

۱

پنجک اول

۴

۲

۲

پنجک دوم

۳

۳

۳

پنجک سوم

۲

۴

۴

پنجک چهارم

۱

۵

۵

پنجک پنجم

1. سپس برای هر سال- شرکت، نمره ای مرکب به دست می‌آید که با توجه به شرایط زیر در یکی از مراحل رشد، بلوغ و افول طبقه بندی می شود:

الف. در صورتی که مجموع نمرات بین ۱۶ و ۲۰ باشد، در مرحله ی رشد قرار دارد.

ب. در صورتی که مجموع نمرات بین ۹ و ۱۵ باشد، در مرحله ی بلوغ قرار دارد.

ج. در صورتی که مجموع نمرات بین ۴ و ۸ باشد، در مرحله ی افول قرار دارد.

در این پژوهش به دلیل غیر فعال بودن معامله (خرید و فروش) یا غیر بورسی بودن شرکت های نوظهور در بورس اوراق بهادار تهران، چرخه ی عمر به صورت سه مرحله ی رشد، بلوغ و افول تعریف شده و از مرحله ی ظهور صرف نظر شده است لذا با حذف این مرحله شرایط قرار گرفتن در مراحل چرخه عمر نیز به صورت زیر تعدیل می شود:

الف. در صورتی که مجموع نمرات بین ۱۲ و ۱۵ باشد، در مرحله ی رشد قرار دارد.

ب. در صورتی که مجموع نمرات بین ۷ و ۱۱ باشد، در مرحله ی بلوغ قرار دارد.

ج. در صورتی که مجموع نمرات بین ۳ و ۶ باشد، در مرحله ی افول قرار دارد.

۳-۵ فرضیه‌های تحقیق

با توجه به پرسش‌های پژوهشگر، فرضیه های زیر تبیین یافته است:

1. 1. بین هموارسازی سود از طریق اقلام تعهدی اختیاری و عدم تقارن اطلاعاتی واحد تجاری در مرحله رشد رابطه وجود معناداری دارد.

1. 1. بین هموارسازی سود از طریق اقلام تعهدی اختیاری و عدم تقارن اطلاعاتی واحد تجاری در مرحله بلوغ رابطه وجود معناداری دارد.

1. بین هموارسازی سود از طریق اقلام تعهدی اختیاری و عدم تقارن اطلاعاتی واحد تجاری در مرحله افول رابطه وجود معناداری دارد.

۳-۶ قلمرو تحقیق

قلمرو تحقیق چهارچوبی را فراهم می کند تا مطالعات و آزمون محقق در طی آن قلمرو خاص انجام پذیرد و دارای اعتبار بیشتر باشد.

۳-۶-۱ قلمرو مکانی تحقیق

این پژوهش کلیه شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران (بازار سرمایه ایران) را مورد بررسی قرار می‌دهد.

۳-۶-۲ قلمرو زمانی تحقیق

دوره زمانی این پژوهش با توجه به در دسترس بودن اطلاعات مربوط به متغیر های تحقیق و محدودیت های هزینه و زمان، ۵ ساله و از ابتدای سال ۱۳۸۷ تا انتهای سال ۱۳۹۱ است.

۳-۶-۳ قلمرو موضوعی تحقیق

در این پژوهش، بررسی رابطه بین هموارسازی سود از طریق اقلام تعهدی اختیاری و عدم تقارن اطلاعاتی و همچنین تاثیر متغیرهای چرخه عمر شرکت (رشد، بلوغ، افول) را بر روابط میان هموارسازی سود از طریق اقلام تعهدی اختیاری و عدم تقارن اطلاعاتی مورد کنکاش قرار می‌گیرد و در حوزه مدیریت سرمایه گذاری قابل بحث است.