چنان که بود به هنگام مصطفی حیدر(۱۴۲۲)
و نیز نک ابیات: ۳-۱۹۶۲، ۲۴۸۳، ۲۹۷۰، ۱۴۲۱، ۱۴۰۲، ۱۰۷۷، ۱۸۳۲، ۳۱۸۹، ۲۹۳۴، ۳۲۶۹، ۵۹۸۷ و ۷۶۴۸
خ
خادم

• • با واژه‌ی خادم ۲ تصویر به صورت تشبیه ساخته شده است:

* مشبهٌ‌به جهان از جهت خدمت گذاری:
خادم او ز سر شوق جهان بی منت
چاکر او ز بن گوش فلک بی اکراه(۷۱۳۰)
* مشبهٌ‌به زمانه از جهت مطیع بودن:
زمانه امر تو را خادم است از خدام
فلک سرای تو را حاجب است از حجاب(۲۲۸)
خار

• • با واژه‌ی خار ۱۸ تصویر شامل ۵ تشبیه، ۳ استعاره، ۸ کنایه و ۲ تمثیل ساخته شده است:

*مشبهٌ‌به ممدوح در دیده‌ی بدخواه از جهت خلنده بودن:
حلق بد اندیش را برنده چو تیغی
دیده‌ی بد خواه را خلنده چو خاری(۷۸۴۸)
و نیز نک ابیات: ۱۸۵۱، ۲۱۹۳ و ۷۳۲۷
* مشبهٌ‌به شیر از جهت سبکی و خواری:
سر شیر وحشی به یک زخم کرد
چو بر بار در تیر مه کفته نار
بیاورد بر زنده پیل و چو کوه
بیفکند در پیش خیمه چو خار(۴۰-۲۰۳۹)
*استعاره از موهای رخسار معشوق:
گرد بناگوش سمن فام او
خرد پدید آمد خار سمن(۶۳۹۳)
و نیز نک ابیات: ۸-۸۷۹۷ و ۶۳۹۴
*چون خار بر چشم کسی بودن؛ کنایه از مایه آزار و رنج بودن(عفیفی، ۱۳۷۲).
چشم مخالفان را چونان شکسته خاری
چشم موافقان را چون سوده توتیایی(۷۳۲۷)
و نیز نک ابیات: ۱۸۵۱، ۷۸۴۸ و ۲۱۹۳
*خار در خوابگه کسی ریختن؛ کنایه از آزار دادن و نیز در رنج و عذاب انداختن:
غم نادیدن آن ماه دیدار
مرا در خوابگه ریزد همی خار(۳۲۲۵)
*خار در دیده نهادن، کنایه از در رنج و عذاب بودن:
زان بیم که در خواب، فراق تو بینم
بر هم نزنم دیده و در دیده نهم خار(۳۴۱۲)
*خار در دل بودن، کنایه از رنج و عذاب داشتن و نیز دچار غم و اندوه بودن:
این طرفه تر نگر تو که بر روی اوست گل
و ندر دل منست همه ساله خار او(۶۸۴۴)
و نیز نک بیت: ۴۴۲
*خار درشت چه کرد خواهد با آتش زبانه زنان؛ تمثیل برای بیت اول:
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

شگفتم آید از آن کو ترا خلاف کند
همه خلاف بود کار مردم نادان
چه گوید و چه گمانی برد که خار درشت
چه کرد خواهد با آتش زبانه زنان(۳۰-۵۰۲۹)
*خار از رطب پیداست؛ تمثیل برای مصراع اول:
فر شاهی چون تو داری لاجرم شاهی تراست
من چه دانم کردن ار پیداستی خار از رطب(۹۴)
خارا